prev next front |1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |8 |9 |10 |11 |12 |13 |14 |15 |16 |17 |18 |19 |20 |21 |22 |23 |24 |25 |26 |27 |review
Слайд суперкурс гуруҳи томонидан тузилган .
Эпидемиологик трансформация/ўтиш даври ва Саломатлик
Бугунги кунда иқтисодий ўсиш туфайли ривожланаётган мамлакатлар Европа ва Шимолий Американинг йўлидан бориб Эпидемиологик трансформация /ўтиш  деб номланувчи дамларнибошларидан кечираётганлари шубҳасиз бўлиб қолди. Ушбу термин 19 чи асрнинг охири 20 чи асрнинг бошларида ҳамма жойларда соғлиқни яхшиланиши билан кечадиган касалликларга бўлган муносабатини ўзгарганлигини тавсифлайди. Мадомики, ўлим ҳолатини камайиб ҳаёт давомийлиги ошган экан, трансформация /ўтишини юқумли каалликлар қараганда сурункали бузулишларни устун келиши, юрак қон-томир ва саратон сингари касалликларга бўлган  муносабатни оммалашувига олиб келди.
Сурункали касалликлар устуворлигини қисман шундай далил билан тушунтириш мумкин, кўпчилик одамлар ,шундай ёшгача яшайдиларки, қачонки сурункали касалликлар тез намоён булишни бошлайди. Шундай вазиятда хам трансформация /ўтиш нафақат бир муоммо йиғиндисининг бошқаси билан оддий алмашинуви эмас, балки соғлиқни ҳамма жойда яхшиланишидир
Ушбу Эпидемиологик трансформация /ўтиш даври элементлари амалда ҳозир турли даражада кўпчилик ривожланаётган мамлакатларда учрайди. Масалан, ўртача даромадга эга бўлган бир қатор Лотин Америка ва Осиё мамлакатларида сурункали касалликларнинг зарари энди юқумли касалликларга нисбатан кўпдир. [1]. Аммо бу трансформация /ўтиш даври ҳали тугатилгани йўқ. Кўпгина мамлакатларда , асосан камбағал мамлакатларда ҳали хам йирик ташвиш келтирувчи юқумли касалликлар қаторида сурункали касалликлар ҳам ўсмоқда. Ушбу аҳоли бир муоммо йиғиндисини бошқасига алмаштирмадилар: улар “икки тамонлама ташвишли” деб аталувчи касалликлардан жабр чекмоқдалар.[2].
Санитария инқилоби тарихи шуни кўрсатадики, биргаликдаги сиёсат ва инвестиция атроф –муҳитни ва соғлиқни сақлашни яхшилаш учун зарур.        
 
1. Кристофер Дж.Л., Мюррей ва Алан Д , Лопез,муҳаррирлар; Глобал оғир касалликлар: 1-том (бутун Жаҳон Соғлиқни Сақлаш ташкилоти, Harvard School of Public Health Жаҳон Банки , Женева, 1996), p. 18.
2. A. Rossi-Espagnet, G.B. Goldstein, and I. Tabibzadeh, “Ривожланаётган мамлакатларда Урбанизация ва Саломатлик; Ҳамма учун саломатликни ўзгартириш,"  Ҳар кварталлик бутунжаҳон саломатлик статистикаси, Том. 44, No. 4 (1991), p. 208.